Marcin BAZYLAK

Komunikacyjna rewolucja w Dąbrowie Górniczej

Droga z mojego domu do stacji kolejowej w Gołonogu pieszo zajmuje ok. 15 minut, na rowerze 3 minuty, tyle samo potrzebuję, by dojechać tam samochodem. Dalsze 25 minut zajmie mi podróż pociągiem do centrum Katowic. Teoretycznie zatem nie ma szybszego i bezpieczniejszego sposobu, by dostać się np. na katowicki rynek. Teoretycznie…

– Kiedy w połowie 2015 roku pojawiła się szansa na przejęcie przez miasto terenów, na których przez lata funkcjonowała fabryka obrabiarek DEFUM, nie zdawałem sobie sprawy, że ich rewitalizacja rozpocznie przemianę w sposobie myślenia o komunikacji publicznej w Dąbrowie Górniczej. Już podczas pierwszych spotkań roboczych, kiedy oficjalnie nie istniał jeszcze projekt „Fabryka Pełna Życia”, w naszych głowach zarysowała się wizja zupełnie nowego śródmieścia Dąbrowy Górniczej – bez samochodów, z przyjaznymi przestrzeniami, po których bez przeszkód przemieszczają się piesi. Mieliśmy jednak świadomość, że przez sam środek centrum Dąbrowy Górniczej przebiega droga wojewódzka, a kilkaset metrów dalej linia kolejowa łącząca Katowice z Warszawą. To kazało nam zachować ostrożność. Rozpoczęliśmy konsultacje z dąbrowianami. Szybko przekonaliśmy się, że mieszkańcy również wskazują na potrzebę zmian. Zmian, które powinny dostosować ofertę komunikacji publicznej do współczesnych potrzeb, a nie tych sprzed 40 lat. Przez cały 2017 rok trwało opracowanie studium komunikacyjnego naszego miasta. Dzięki niemu wiemy, że nasze dyskusje i spostrzeżenia mieszkańców mają pokrycie w rzeczywistości. Okazało się, że wzdłuż linii tramwajowej (w odległości do 400 metrów od linii czyli 4 minuty pieszo) mieszka 77 tysięcy osób, co stanowi 2/3 wszystkich mieszkańców miasta. Aby wykorzystać ten potencjał, w tym obszarze miasta stawiamy na tramwaj jako szybki i ekologiczny środek transportu. Jednak, aby móc to zrobić, pierwszym krokiem jest modernizacja i rozbudowa infrastruktury. Po latach przygotowań wspólnie z PKP PLK od jesieni 2020 roku przebudowujemy okolice dworca w śródmieściu i szykujemy się do rozpoczęcia prac w Gołonogu. Z kolei ze spółką Tramwaje Śląskie jesteśmy po wspólnym postępowaniu przetargowym i w przeddzień podpisania umów z wykonawcami, którzy zmodernizują na terenie Dąbrowy Górniczej wszystkie tory. 

Dzięki temu nasze trasy będą mogły obsługiwać nowoczesne wagony. Do tego dojdą zintegrowane przystanki tramwajowo-autobusowe, umożliwiające szybką przesiadkę z autobusu na tramwaj. Pozwoli to, by w przyszłości dąbrowskie autobusy i tramwaje wzajemnie się uzupełniały, a nie rywalizowały ze sobą. Obecnie bowiem wzdłuż głównej arterii miasta możemy obserwować nieprzerwany od 40 lat wyścig tramwajów i autobusów. Niestety odbywa się to kosztem oferty autobusowej w pozostałych częściach miasta. Bo choć mamy mocno rozbudowaną sieć przystanków autobusowych, siatka połączeń nie sprzyja podróżowaniu z jednego przystanku w wiele miejsc. Chcemy to zmienić. I to jest drugi krok transportowej rewolucji w Dąbrowie. Nowe torowiska, przebudowane przystanki, centra przesiadkowe to jednak „tylko” infrastruktura, która musi zostać uzupełnioną nową siatką połączeń nad którą obecnie pracujmy wspólnie z Zarządem Transportu Metropolitalnego. W ten sposób wyżej opisany widzimy komunikację wewnątrz miasta. Natomiast naszymi „oknami na świat” powinny być dąbrowskie dworce kolejowe. Dzięki projektowi realizowanemu obecnie wspólnie z PKP PLK staną się one centrami przesiadkowymi, do których bez problemu dojedziemy autobusem, gdzie będziemy mogli zaparkować swój samochód bądź rower i skorzystać z pociągu. Również PKP S.A. finalizuje prace projektowe i przygotowuje się do wyłonienia wykonawcy rewitalizacji budynku zabytkowego dworca kolejowego w centrum Dąbrowy Górniczej. Musimy mieć też świadomość, że centra przesiadkowe w centrum Dąbrowy Górniczej, w Gołonogu i w Ząbkowicach to projekty ważne dla komunikacji publicznej w całym regionie. Tym bardziej, że wybiegając w przyszłość trudno wyobrazić sobie transport w Metropolii bez rozwoju kolei metropolitalnej. Dla przykładu – dzisiaj podróż pociągiem Kolei Śląskich z centrum Dąbrowy Górniczej do centrum Katowic trwa ok 22 minut. W momencie, gdy zaczynają się szczyty komunikacyjne, pociąg staje się najszybszym środkiem komunikacji. Idealnym do przemieszczania się pomiędzy miastami. Jednak, aby w pełni korzystać z tego atutu, niezbędne są inwestycje w dodatkową infrastrukturę torową, bez której zwiększenie ilości i częstotliwości kursów pociągów nie jest możliwe. Przy okazji stworzenia centrów przesiadkowych w centrum Dąbrowy i w Gołonogu chcemy rozwiązać jeszcze jeden problem. Chodzi o likwidację przejazdów kolejowych sąsiadujących z dworcami i zastąpienie ich tunelami drogowymi przebiegającymi pod torami. To nie tylko zdecydowanie podniesie poziom bezpieczeństwa, ale przede wszystkim upłynni ruch pomiędzy przedzielonymi dzisiaj częściami naszego miasta. Dopełnieniem opisanych wyżej zamierzeń będą drogi rowerowe, które powstaną na tym samym odcinku, na którym modernizowana będzie linia tramwajowa, a także w miejscach gdzie w najbliższych latach będziemy realizować nowe inwestycje drogowe. Tak wygląda dąbrowski pomysł na transportową rewolucję, którą właśnie wcielamy w życie. I choć zakres inwestycji jest ogromny, to nie one są największym wyzwaniem. Tym zdecydowanie najtrudniejszym będzie zmiana naszych przyzwyczajeń. Przyzwyczajeń, które trudno dopuszczają do powszechnej świadomości myśli, że komunikacja publiczna może być atrakcyjną alternatywą dla prywatnych samochodów – mówi Marcin Bazylak, Prezydent Dąbrowy Górniczej.

MODERNIZACJA TOROWISKA TRAMWAJOWEGO I GŁÓWNEJ OSI KOMUNIKACYJNEJ MIASTA

Tramwaje Śląskie zmodernizowały cały dąbrowski odciek torów, od Ronda Budowniczych Huty Katowice aż do granicy miasta z Będzinem. Do tej pory wyremontowany został fragment od huty do ronda Budowniczych Huty Katowice (skrzyżowanie ul. Kasprzaka i Piłsudskiego). Jest to wspólne przedsięwzięcie spółki Tramwaje Śląskie oraz miasta Dąbrowa Górnicza. Do tej pory wyremontowany został fragment od huty do ronda Budowniczych Huty Katowice (skrzyżowanie ul. Kasprzaka i Piłsudskiego), a teraz Tramwaje Śląskie zmodernizują pozostałą część dąbrowskiego odcinka torów, czyli fragment od Ronda Budowniczych Huty Katowice aż do granicy miasta z Będzinem. Inwestycja obejmie odcinek ok. 2,6 km, na którym znajduje się ok. 5200 metrów torów (w obu kierunkach), sieć trakcyjna oraz skrzyżowania z miejskimi drogami. Po stronie TŚ zadanie obejmuje przebudowę torowiska, ok. 2,6 km (5200 m torów w dwie strony), przejazdów (poza skrzyżowaniami z ul. Majakowskiego i Tysiąclecia) i sieci trakcyjnej. Po stronie miasta zadanie obejmuje: budowę i przebudowę infrastruktury pieszo-rowerowej (chodniki, ciągi pieszo-rowerowe, drogi dla rowerów oraz zieleńce) na całym odcinku; częściowe zmiany geometrii istniejącego układu drogowego, szczególnie przebiegu jezdni i pasów dzielących, celem optymalnego wykorzystania istniejącego pasa drogowego wzbogaconego o nowoprojektowaną infrastrukturę komunikacyjną pieszą, rowerową i zbiorową; przebudowę oświetlenia drogowego; przebudowę skrzyżowania ul. Piłsudskiego z ul. Morcinka na rondo turbinowe; przebudowę pozostałych skrzyżowań; przebudowę istniejących zjazdów; budowę zintegrowanego zespołu przystankowego, tramwajowo-autobusowego w miejscu istniejącego przystanku „Gołonóg Manhattan”; budowę zespołu przystanków w miejscu istniejących przystanków „Reden”, „Gołonóg Damel” oraz „Gołonóg Centrum”; przebudowę przejścia podziemnego w sąsiedztwie skrzyżowania ul. Królowej Jadwigi z ul. Reymonta; rozbiórkę konstrukcji przejścia podziemnego przy przystanku „Gołonóg Damel”; rozbiórkę konstrukcji przejścia podziemnego pomiędzy przystankiem „Gołonóg Centrum” a skrzyżowaniem ulicy Piłsudskiego z ulicą Kasprzaka. 

BUDOWA CENTRUM PRZESIADKOWEGO I PRZEBUDOWA UKŁADU DROGOWEGO W ŚRÓDMIEŚCIU

W ramach inwestycji powstaną m.in.: parkingi po obu stronach torów – przy ul. Kościuszki i Limanowskiego – łącznie na 375 miejsc; tunel drogowy łączący te ulice; przejście podziemne prowadzące do parkingów i peronów; centrum przesiadkowe, do którego dojeżdżać będą autobusy; droga łącząca ul. Sobieskiego z ul. Kościuszki i ul. Kolejową; droga łącząca ul. Limanowskiego i ul. Robotniczą; tunel pieszo-rowerowy w miejscu przejazdu przy ul. Konopnickiej i Kolejowej, który zostanie zlikwidowany. W ramach prac przebudowane będą także perony i tory przy stacji. Remont przejdzie ul. Kolejową, gdzie położona zostanie nowa nawierzchnia, wykonana będzie droga rowerowa, odnowione chodniki i oświetlenie. Za 229 mln zł, zadanie wykona konsorcjum dąbrowskich spółek Nowak-Mosty i Complex. Przedsięwzięcie prowadzone jest wspólnie przez miasto i PKP PLK S.A. Jego realizację zasilą środki pozyskane z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii – łącznie 26 mln zł. 10 mln zł w 2020 r. i 16 mln w bieżącym. Ponadto unijne dofinansowanie, w wysokości przeszło 56 mln 566 tys. zł, pochodzi z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego. Zewnętrzne wsparcie sięgnie zatem ponad 82,5 mln zł.

PRZEBUDOWA UKŁADU DROGOWEGO W REJONIE DWORCA W GOŁONOGU

Wykonawcą inwestycji, której wartość opiewa na 67,5 mln zł, będzie dąbrowska spółka Nowak-Mosty. Zadanie obejmuje budowę: tunelu drogowego pod torami, który zastąpi dotychczasowy przejazd kolejowy; ronda na skrzyżowaniach al. Zagłębia Dąbrowskiego i Uklańskiego, a także Parkowej i Wczasowej; tunelu pieszego prowadzącego do peronów. Przebudowane i zmodernizowane zostaną również perony oraz układ torowy. Będzie to kolejne wspólne przedsięwzięcie miasta i PKP PLK, obejmujące zmiany układu komunikacyjnego, rozbudowę infrastruktury, usprawnienie ruchu drogowego i funkcjonowanie transportu publicznego. Ze względu na nieuregulowane kwestie własnościowe terenów wokół Gołonoskiego dworca, część inwestycji związana z budową nowych miejsc parkingowych będzie zrealizowana w kolejnym etapie.